Ngẫm lại sự học của chúng ta (Nhân chuyện động đất ở Nhật)

Mục đích cuối cùng của sự học trong 12 năm phổ thông là gì? Để biết? Để vào Đại Học? Để đi làm? Hay để thành…

Tôi nhớ thủa nhỏ cha tôi thường mong ước tôi cố gắng học để rồi vào được Đại học. Mục đích là như vậy nên nói đến chuyện học là nghĩ đến học chữ và cuối cùng học để đi thi. Vì có chữ & thi tốt thì mới vào được đại học. Các học sinh đạt kết quả cao trong các cuộc thi được tung hô….Không phải chỉ có cha tôi mong ước như vậy. Nhà nhà, trường trường, lớp lớp đều đua nhau học và học để…đi thi.

Vậy khi đến trường, ta được học gì?....

Học văn:  thay vì là văn học, văn hoá…chúng ta được dạy "tập làm văn" là chính có phải tất cả đều phải trở thành "nhà văn"? Học toán: chúng ta phải học tất cả các phép tính có thể có thay vì các suy luận logic. Có phải tất cả chúng ta bây giờ đều có thể làm tích phân, vi phân, đạo hàm hay là những "nhà nghiên cứu" về toán? Và cứ như vậy…học nhạc như là để trở thành "ca sỹ". Học hội hoạ như là để trở thành "hoạ sỹ"…. Nếu ta vẽ một con bò trên tờ giấy và cho đưá trẻ tô màu nếu có màu giống con bò thật sẽ được ca ngợi. Nếu đứa trẻ nào tô màu xanh cho con bò thì trong mắt chúng ta: đứa trẻ đó không khác "con bò". Chúng ta không cần biết tại sao đứa trẻ tô con bò màu xanh? Đó là thực trạng. Người lớn thường áp đặt suy nghĩ của mình cho trẻ nhỏ. Không cần biết tại sao đứa trẻ muốn con bò có màu xanh?

Chúng ta lớn lên với các cảm xúc bị áp đặt, việc học là để đi thi…dần dần trở nên vô cảm. Tôi nhớ thủa còn học đại học, tại ký túc xá có gia đình bán bánh mỳ bị cháy một chiếc xe gắn máy (lúc đó là 1 gia tài). Tôi và hàng trăm sinh viên khác (những người học ưu tú…)…làm gì?  Đứng yên …nhìn xe cháy (gia đình kia đứng la hét & có dập lửa). Chúng tôi nhìn để xem nó cháy như thế nào? Khoảng 5-10 phút có một người nhảy vào lấy cát dập lửa mặc dù không thành công nhưng đó là người ngoài duy nhất có hành động. Tôi về phòng và cũng có thấy xấu hổ. Người dập lửa đó không phải là sinh viên (không phải là ngươi ưu tú…hehe) và ở cùng phòng với tôi một thời gian (ở chui vì không phải là sinh viên của trường). Ngày hôm sau, tất cả sinh viên đều bình thường. Mọi người kể lại cho nhau nghe như là một chuyện vui. Tôi và hàng trăm sinh viên đều…vô cảm và không biết hành động khi cần thiết.

Câu chuyện khác: một đứa bé (là Tây, không nhớ nước nào cỡ tuổi tiểu học) khi thấy nước biển rút ra xa đã cảnh báo mọc người sắp có sóng thần, đề nghị mọi người rời xa bờ biển. (Xảy ra sóng thần ở Indo & Thái lan). Một đứa trẻ đã biết hành động khi cần thiết

Và trẻ em người Nhật: http://tuoitre.vn/Chinh-tri-Xa-hoi/Phong-su-Ky-su/429429/Nuoc-Nhat-trong-du-chan-Ky-1-Bai-hoc-tu-mot-dua-tre.html

Vậy thời học sinh, chúng ta đã học để làm gì? Mọi người từng muốn chúng ta học để làm gì? Chúng ta sẽ muốn con chúng ta học để làm gì?

 

Nguyễn Văn Long